Do rzeczy!
  • Do rzeczy!
  • Warstwa podstawowa
  • Motywy
  • Podstawa programowa
  • Wiedza i umiejętności po gimnazjum
  • Kontakt
  • Logowanie

Społeczeństwo

Motyw społeczeństwa

Cele pracy na lekcjach:

  • refleksja nad tym czym jest społeczeństwo, nad rolą społeczeństwa w swoim życiu, w życiu bohaterów literackich, w życiu społecznym i w kulturze,
  • znać i rozumieć pojęcia: społeczeństwo, naród, państwo, pokolenie, Polacy, polskie społeczeństwo, motyw Żyda, funkcje motywu Żyda w sztuce, motyw polskiego społeczeństwa, funkcje motywu polskiego społeczeństwa w sztuce, sposoby kreowania obrazu polskiego społeczeństwa, szowinizm, ksenofobia, antysemityzm, tolerancja,itp.
  • rozwijanie umiejętności analizy tekstu kultury,
  • rozwijanie umiejętności tworzenia ustnej i/lub pisemnej wypowiedzi argumentacyjnej,
  • rozwijanie umiejętności pracy w grupie,
  • rozpoznawanie środków stylistycznych, językowych, kompozycyjnych, aluzji literackich*, znaków tradycji*, symbolów kulturowych* i określanie ich funkcji,
  • rozpoznawanie kontekstów, konwencji*, parodii*, parafrazy*, trawestacji*,
  • wskazanie związków między estetycznym, etycznym i poznawczym aspektem*,
  • wskazanie sposobów wyrażania wartościowań*,
  • umiejętność omówienia toposu społeczeństwa i porównania jego funkcjonowania w różnych epokach/tekstach kultury np.:

średniowiecze: Chytrze bydlą z pany kmiecie*,
renesans: Jan Kochanowski, Pieśń o spustoszeniu Podola,
barok: Wacław Potocki, Pospolite ruszenie*,
oświecenie: Ignacy Krasicki, Do króla,
romantyzm: A. Mickiewicz, Dziady III, fragm., A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, fragm., J. Słowacki, Grób Agamemnona, fragm., Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia* (fragm.),
pozytywizm: H. Sienkiewicz, Potop, fragm., B. Prus, Lalka, fragm.,
modernizm: S. Wyspiański, Wesele Akt I, Fryderyk Nietzsche, Tako rzecze Zaratustra* (fragm.),
współczesność: W. Broniewski, Ballady i romanse, 1945, A. Słonimski, Elegia miasteczek żydowskich, 1963, R. Kapuściński, Wymarsz piątej kolumny, Kuba Wandachowicz, Generacja Nic, reklama Pokolenie X , Katarzyna Izdebska, Pokolenie X vs. Pokolenie Y zgrzyt?, Eroica*, reż. Andrzej Munk 1957, Obywatel Kane*, reż. Orson Wells, Henryk Tomaszewski, Citizen Kane; reż.: Orson Welles. Film amerykański*, 1948, Grzegorz Królikiewicz, Różyczka* (fragm.).

* oznacza, że na poziomie podstawowym tekst, cel, lub zadanie można pominąć

Zadania do pracy z tekstami:

  1. Dokonaj analizy tekstu kultury.
  2. Jakie są przyczyny podjęcia tego tematu?
  3. Jaki obraz społeczeństwa odnajdujemy w tekście?
  4. Jak taka koncepcja społeczeństwa wpływa na życie bohaterów i ich otoczenie?
  5. Jakie zostały wykorzystane gatunki, środki poetyckie, językowe, kompozycyjne oraz sposoby kreowania świata i bohaterów dla pokazania obrazu społeczeństwa?
  6. Jakie konteksty i intertekstualności dostrzegasz w tekście i według Ciebie jak mocno wpływają na jego odczytanie?
  7. Co sądzisz o takim obrazie społeczeństwa i takim sposobie ukazywania go? Jakie są tego konsekwencje? Jak to się ma do Twoich doświadczeń, wiedzy?

Efekt pracy nad motywem:

Na początku roku uczniowie wspólnie z nauczycielem planują efekty pracy na lekcjach i wybierają jeden ze wskazanych w tekście: Efekty pracy nad motywem lub składają własną propozycję. Lista motywów i planowanych efektów jest dostępna na platformie e-learningowej.

Spis artykułów
Tytuł
Społeczeństwo w języku
Renesans - motyw społeczeństwa
Oświecenie - motyw społeczeństwa
Romantyzm - topos społeczeństwa
Pozytywizm - motyw społeczeństwa
Modernizm - topos społeczeństwa