Do rzeczy!
  • Do rzeczy!
  • Warstwa podstawowa
  • Motywy
  • Podstawa programowa
  • Wiedza i umiejętności po gimnazjum
  • Kontakt
  • Logowanie

Rodzina

Motyw rodziny

Cele uczenia się:

  • refleksja nad tym czym jest rodziny, nad rolą rodziny w swoim życiu, w życiu bohaterów literackich, w życiu społecznym i w kulturze,
  • znać i rozumieć pojęcia: ojciec, wdowiec, matka,, kochanka, wdowa, babcia, dziecko, bezdzietność, niepłodność, homoseksualizm, heteroseksualizm, prokreacja, rola społeczna,
    relacje w rodzinie, funkcje rodziny, zmiany zachodzące w rodzinie, problemy rodziny współczesnej, funkcje motywu rodziny, obraz rodziny w sztuce, sposoby kreowania obrazu rodziny itp.
  • rozwijanie umiejętności analizy tekstu kultury;
  • rozwijanie umiejętności tworzenia ustnej i/lub pisemnej wypowiedzi argumentacyjnej (zgodnie z podstawowymi regułami jej organizacji, według podstawowych zasad logiki i retoryki, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej);
  • rozwijanie umiejętności pracy w grupach;
  • rozpoznawanie elementów znaczących, środków stylistycznych, językowych, kompozycyjnych, aluzji literackich*, znaków tradycji*, symbolów kulturowych* i określanie ich funkcji;
  • wskazanie sposobów wyrażania wartościowań*;
  • dostrzeganie w trakcie analizy tekstów dawnych różnic językowych (fonetyczne, leksykalne);
  • rozpoznawanie kontekstów, konwencji literackiej, cech stylu danego tekstu, sposobów kreowania świata przedstawionego i bohatera;
  • dostrzeganie w świecie konfliktów wartości;
  • określanie problematyki utworu; 
  • odczytywanie sensu tekstu i fragmentów; objaśnianie ich funkcji;
  • prezentowanie własnych przeżyć, wynikających z kontaktu z dziełem sztuki;
  • umiejętność omówienia toposu rodziny i porównania jego funkcjonowania w różnych epokach/tekstach kultury:

antyk: Sofokles, Król Edyp, Epejsodion III (fragm.), Biblia: Kain i Abel, Hiob, Historia ocalenia Mojżesza, Śmierć pierworodnych, Rzeź niewiniątek, Eurypides, Medea – spektakl polskiego radia, Wenus z Willendorfu, Wenus z Milo,

średniowiecze: Bogurodzica, Lament świętokrzyski*,

renesans: J. Kochanowski, Treny - wybór, J. Kochanowski, Epitafium Hannie Kochanowskiej,

romantyzm: A. Mickiewicz, Dziady III Scena I, Scena VIII, A. Mickiewicz, Pan Tadeusz Księga III, J. W. Goethe, Król Olch*, Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia* (fragm.),

pozytywizm: B. Prus, Lalka, fragm., F. Dostojewski, Zbrodnia i kara, fragm.,

modernizm: W. Reymont, Chłopi fragment, Stanisław Brzozowski, Legenda Młodej Polski (fragment),

dwudziestolecie: Bruno Schulz Karakony, W. Gombrowicz, Ferdydurke, fragm., S. Żeromski, Przedwiośnie (fragm. Rodowód, Szklane domy), Z. Nałkowska, Granica (fragm.),

współczesność: Baczyński Krzysztof Kamil, Elegia o..., T. Borowski, Dzień na Harmenzach,
W. Broniewski, Ballady i romanse, 1945, S. Mrożek, Tango, Akt I, II (fragm.), Marek Hłasko, Śliczna dziewczyna*, T. Różewicz, Matka powieszonych, Anita Karwowska, Dziecko a żłobki, Sylwia Kita, Psychoza pedofilii, John Stanmeyer, Signal, 2013.

* oznacza, że na poziomie podstawowym tekst, cel, zadanie można pominąć

Zadania do pracy z tekstami:

  1. Dokonaj analizy tekstu kultury.
  2. Jakie są przyczyny podjęcia tego tematu?
  3. Jaki obraz rodziny odnajdujemy w tekście?
  4. Jak taka koncepcja rodziny wpływa na życie bohaterów i ich otoczenie?
  5. Jakie zostały wykorzystane gatunki, środki poetyckie, językowe, kompozycyjne oraz sposoby kreowania świata i bohaterów dla pokazania obrazu rodziny?
  6. Jakie konteksty i intertekstualności dostrzegasz w tekście i jak mocno według Ciebie wpływają na jego odczytanie?
  7. Co sądzisz o takim obrazie rodziny i takim sposobie ukazywania go? Jakie są tego konsekwencje? Jak to się ma do Twoich doświadczeń, wiedzy?

Efekt pracy nad motywem:

Na początku roku uczniowie wspólnie z nauczycielem planują efekty pracy na lekcjach i wybierają jeden ze wskazanych w tekście: Efekty pracy nad motywem lub składają własną propozycję. Lista motywów i planowanych efektów jest dostępna na platformie e-learningowej.

Spis artykułów
Tytuł
Rodzina w języku
Antyk - motyw rodziny
Średniowiecze - rodzina
Renesans - motyw rodziny
Romantyzm - topos rodziny
Pozytywizm - motyw rodziny
Modernizm - topos rodziny