Do rzeczy!
  • Do rzeczy!
  • Warstwa podstawowa
  • Motywy
  • Podstawa programowa
  • Wiedza i umiejętności po gimnazjum
  • Kontakt
  • Logowanie

Natura

Motyw natury

Cele uczenia się:

  • refleksja nad tym czym jest natura, nad rolą natury w swoim życiu, w życiu bohaterów literackich, w życiu społecznym i w kulturze,
  • znać i rozumieć pojęcia: natura, przyroda, wieś, ogród, sad, park, góry, morze, pogoda, aura, klimat, fauna, flora, arkadia, sielanka itp.
  • rozwijanie umiejętności analizy tekstu kultury;
  • rozwijanie umiejętności tworzenia ustnej i/lub pisemnej wypowiedzi argumentacyjnej (zgodnie z podstawowymi regułami jej organizacji, według podstawowych zasad logiki i retoryki, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej);
  • rozwijanie umiejętności pracy w grupach;
  • rozpoznawanie elementów znaczących, środków stylistycznych, językowych, kompozycyjnych, aluzji literackich*, znaków tradycji*, symbolów kulturowych* i określanie ich funkcji;
  • wskazanie sposobów wyrażania wartościowań*;
  • dostrzeganie w trakcie analizy tekstów dawnych różnic językowych (fonetyczne, leksykalne);
  • rozpoznawanie kontekstów, konwencji literackiej, cech stylu danego tekstu, sposobów kreowania świata przedstawionego i bohatera;
  • dostrzeganie w świecie konfliktów wartości;
  • określanie problematyki utworu; 
  • odczytywanie sensu tekstu i fragmentów; objaśnianie ich funkcji;
  • prezentowanie własnych przeżyć, wynikających z kontaktu z dziełem sztuki;
  • umiejętność omówienia toposu natury i porównania jego funkcjonowania w różnych epokach/tekstach kultury:

średniowiecze: Dante Alighieri, Boska komedia: Pieśń I* (fragm.),

renesans: J. Kochanowski, Pieśń świętojańska o Sobótce (Pieśń panny XII), Na lipę, J. Kochanowski, Tren V, Giovanni Boccaccio, Sokół*

oświecenie: A. Naruszewicz, Balon*

romantyzm: A. Mickiewicz, Sonety krymskie (wybór), A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, fragm., E. A. Poe, Kruk* tłum. S. Barańczak, W. Blake, Tygrys*,

pozytywizm: B. Prus, Lalka, fragm.,

modernizm: J. Mehoffer, Dziwny ogród, 1903,

dwudziestolecie: K.I. Gałczyński, Strasna zaba* lub Skumbrie w tomacie*,

współczesność: A. Camus, Dżuma (fragm. części I, VI), C. Miłosz, Biedny chrześcijanin patrzy na getto, Herman Hesse, Wilk stepowy* (fragm.).

* oznacza, że na poziomie podstawowym tekst, cel, zadanie można pominąć

Zadania do pracy z tekstami:

  1. Dokonaj analizy tekstu kultury.
  2. Jakie są przyczyny podjęcia tego tematu?
  3. Jaki obraz natury odnajdujemy w tekście?
  4. Jak proponowana koncepcja natury wpływa na życie bohaterów i ich otoczenie?
  5. Jakie zostały wykorzystane gatunki, środki poetyckie, językowe, kompozycyjne oraz sposoby kreowania świata i bohaterów dla pokazania obrazu natury?
  6. Jakie konteksty i intertekstualności dostrzegasz w tekście i jak mocno według Ciebie wpływają na jego odczytanie?
  7. Co sądzisz o takim obrazie natury i takim sposobie ukazywania go? Jakie są tego konsekwencje? Jak to się ma do Twoich doświadczeń, wiedzy?

Efekt pracy nad motywem:

Na początku roku uczniowie wspólnie z nauczycielem planują efekty pracy na lekcjach i wybierają jeden ze wskazanych w tekście: Efekty pracy nad motywem lub składają własną propozycję. Lista motywów i planowanych efektów jest dostępna na platformie e-learningowej.

Spis artykułów
Tytuł
Natura w języku
Średniowiecze - topos natury
Renesans - motyw natury
Oświecenie - motyw natury
Romantyzm - topos natury
Pozytywizm - motyw natury