Do rzeczy!
  • Do rzeczy!
  • Warstwa podstawowa
  • Motywy
  • Podstawa programowa
  • Wiedza i umiejętności po gimnazjum
  • Kontakt
  • Logowanie

Utopia

Motyw utopii

Cele:

  • refleksja nad tym czym jest utopii, nad rolą utopii w swoim życiu, w życiu bohaterów literackich, w życiu społecznym i w kulturze,
  • znać i rozumieć pojęcia: utopia, antyutopia, czarna utopia, biała utopia, motyw utopii w literaturze, funkcje motywu utopii i antyutopii w sztuce, sposoby kreowania obrazu utopii, sprawiedliwość społeczna, ład społeczny, wolność, totalitaryzm, arkadia, raj, eden itp.
  • rozwijanie umiejętności analizy tekstu kultury;
  • rozwijanie umiejętności tworzenia ustnej i/lub pisemnej wypowiedzi argumentacyjnej (zgodnie z podstawowymi regułami jej organizacji, według podstawowych zasad logiki i retoryki, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej);
  • rozwijanie umiejętności pracy w grupach;
  • rozpoznawanie elementów znaczących, środków stylistycznych, językowych, kompozycyjnych, aluzji literackich*, znaków tradycji*, symbolów kulturowych* i określanie ich funkcji;
  • wskazanie sposobów wyrażania wartościowań*,
  • dostrzeganie w trakcie analizy tekstów dawnych różnic językowych (fonetyczne, leksykalne);
  • rozpoznawanie kontekstów, konwencji literackiej, cech stylu danego tekstu, sposobów kreowania świata przedstawionego i bohatera;
  • dostrzeganie w świecie konfliktów wartości;
  • określanie problematyki utworu; 
  • odczytywanie sensu tekstu i fragmentów; objaśnianie ich funkcji;
  • prezentowanie własnych przeżyć, wynikających z kontaktu z dziełem sztuki;
  • umiejętność omówienia toposu utopii i porównania jego funkcjonowania w różnych epokach/tekstach kultury:

renesans: T. Morus, Utopia (fragm.),
pozytywizm: Manifest Partii Komunistycznej (fragm.),
dwudziestolecie: S. Żeromski, Przedwiośnie, Wiatr od Wschodu (fragm.), Witkacy, Szewcy* (fragm.)
współczesność: Lao Che, Hydropiekłowstąpienie, A. Huxley, Nowy wspaniały świat, 1931 rozdział I, Suzanne Collins, Igrzyska śmierci*, (fragm.), Anna Wagner, Utopia - rozmowa z prof. Jerzym Szackim, 1977, Marek Kotlarz, Przyszłość świata – Orwell czy Huxley?

* oznacza, że na poziomie podstawowym tekst, cel lub zadanie można pominąć

Zadania do pracy z tekstami:

  1. Dokonaj analizy tekstu kultury.
  2. Jakie są przyczyny podjęcia tego tematu?
  3. Jaki obraz utopii odnajdujemy w tekście?
  4. Jak taka koncepcja utopii wpływa na życie bohaterów i ich otoczenie?
  5. Jakie zostały wykorzystane gatunki, środki poetyckie, językowe, kompozycyjne oraz sposoby kreowania świata i bohaterów dla pokazania obrazu utopii?
  6. Jakie konteksty i intertekstualności dostrzegasz w tekście i jak mocno według Ciebie wpływają na jego odczytanie?
  7. Co sądzisz o takim obrazie utopii i takim sposobie ukazywania go? Jakie są tego konsekwencje? Jak to się ma do Twoich doświadczeń, wiedzy?

Efekt pracy nad motywem:

Na początku roku uczniowie wspólnie z nauczycielem planują efekty pracy na lekcjach i wybierają jeden ze wskazanych w tekście: Efekty pracy nad motywem lub składają własną propozycję. Lista motywów i planowanych efektów jest dostępna na platformie e-learningowej.

Spis artykułów
Tytuł
Utopia w języku
Pozytywizm - motyw utopii
Renesans - Utopia T. Morusa
Dwudziestolecie - motyw utopii