Sen, widzenie

Motyw snu, motyw widzenia

Cele uczenia się:

• refleksja nad tym czym jest sen, czym jest widzenie, nad rolą snu w swoim życiu i życiu bohaterów literackich,
• znać i rozumieć pojęcia: sen, oniryzm, groteska, absurd, motyw snu,
• rozwijanie umiejętności analizy tekstu kultury;
• rozwijanie umiejętności tworzenia ustnej i/lub pisemnej wypowiedzi argumentacyjnej (zgodnie z podstawowymi regułami jej organizacji, według podstawowych zasad logiki i retoryki, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej);
• rozwijanie umiejętności pracy w grupach;
• rozpoznawanie elementów znaczących, środków stylistycznych, językowych, kompozycyjnych, aluzji literackich*, znaków tradycji*, symbolów kulturowych* i określanie ich funkcji;
• wskazanie sposobów wyrażania wartościowań*,
• dostrzeganie w trakcie analizy tekstów dawnych różnic językowych (fonetyczne, leksykalne);
• rozpoznawanie kontekstów, konwencji literackiej, cech stylu danego tekstu, sposobów kreowania świata przedstawionego i bohatera;
• dostrzeganie w świecie konfliktów wartości;
• określanie problematyki utworu; 
• odczytywanie sensu tekstu i fragmentów; objaśnianie ich funkcji;
• prezentowanie własnych przeżyć, wynikających z kontaktu z dziełem sztuki;
• umiejętność omówienia toposu sny i toposu widzenia oraz porównania jego funkcjonowania w różnych epokach/tekstach kultury:

antyk: Biblia: Sen faraona, Sen Jakuba,

renesans: J. Kochanowski, Treny - wybór,

romantyzm: A. Mickiewicz, Dziady III (fragm.), Scena IV, V, VI,

pozytywizm: B. Prus, Lalka (fragm.), F. Dostojewski, Zbrodnia i kara, fragm.,

modernizm: S. Wyspiański, Wesele (fragm.), Akt II,

dwudziestolecie: W. Gombrowicz, Ferdydurke (fragm.), F. Kafka, Proces (fragm.)*, M. Chagall, Osioł na dachu, 1911 – 1912,

współczesność: G. Herling-Grudziński, Inny świat (fragm.), Krzyki nocne, K.K. Baczyńskiego Pokolenie, S. Dali, Adam and Eve from Our Historical Heritage, 1975 lub inny wybrany przez uczniów, Jerzy Pilch, Pod mocnym aniołem* (fragm.), Bartosz Staszczyszyn, Jerzy Pilch „Pod mocnym aniołem”*.

* oznacza, że na poziomie podstawowym teksu, cel, zadanie można pominąć

Zadania do pracy z tekstami:

1. Dokonaj analizy tekstu kultury.
2. Jakie są przyczyny snu, widzenia?
3. Jaki obraz snu odnajdujemy w tekście?
4. Jak tak przedstawiony sen wpływa na życie bohaterów i ich otoczenie?
5. Jakie zostały wykorzystane gatunki, środki poetyckie, językowe, kompozycyjne oraz sposoby kreowania świata i bohaterów dla pokazania obrazu miłości?
6. Jakie konteksty i intertekstualności dostrzegasz w tekście i jak mocno według Ciebie wpływają na jego odczytanie?
7. Co sądzisz o takim obrazie snu i takim sposobie ukazywania go? Jak to się ma do Twoich doświadczeń, wiedzy?

Efekt pracy nad motywem:

Na początku roku uczniowie wspólnie z nauczycielem planują efekty pracy na lekcjach i wybierają jeden ze wskazanych w tekście: Efekty pracy nad motywem lub składają własną propozycję. Lista motywów i planowanych efektów jest dostępna na platformie e-learningowej.