Do rzeczy!
  • Do rzeczy!
  • Warstwa podstawowa
  • Motywy
  • Podstawa programowa
  • Wiedza i umiejętności po gimnazjum
  • Kontakt
  • Logowanie

Pojedynek

Motyw pojedynku

Cele uczenia się:

  • refleksja nad tym czym jest pojedynek, nad rolą pojedynku w swoim życiu, w życiu bohaterów literackich, w życiu społecznym i w kulturze,
  • znać i rozumieć pojęcia: pojedynek, konflikt, kodeks honorowy, rewanż, superarbiter, itp.
  • rozwijanie umiejętności analizy tekstu kultury;
  • rozwijanie umiejętności tworzenia ustnej i/lub pisemnej wypowiedzi argumentacyjnej (zgodnie z podstawowymi regułami jej organizacji, według podstawowych zasad logiki i retoryki, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej);
  • rozwijanie umiejętności pracy w grupach;
  • rozpoznawanie elementów znaczących, środków stylistycznych, językowych, kompozycyjnych, aluzji literackich*, znaków tradycji*, symbolów kulturowych* i określanie ich funkcji;
  • dostrzeganie w świecie konfliktów wartości i wskazanie sposobów wyrażania wartościowań*;
  • dostrzeganie w trakcie analizy tekstów dawnych różnic językowych (fonetyczne, leksykalne);
  • rozpoznawanie kontekstów, konwencji literackiej, cech stylu danego tekstu, sposobów kreowania świata przedstawionego i bohatera;
  • określanie problematyki utworu; 
  • odczytywanie sensu tekstu i fragmentów; objaśnianie ich funkcji;
  • prezentowanie własnych przeżyć, wynikających z kontaktu z dziełem sztuki;
  • umiejętność omówienia toposu pojedynku i porównania jego funkcjonowania w różnych epokach/tekstach kultury:

antyk: Troja, reż. W. Petersen, fragm. filmu, Biblia, fragm., wybrany mit,
średniowiecze: Dzieje Tristana i Izoldy* (fragm.), rozdział II,
barok: obraz: Cornelis van Poelenburgh, Apollo i Marsjasz, 1630, rzeźba: Filippo Lauri, Apollo i Marsjasz, XVII w.,
pozytywizm: B. Prus, Lalka Tom I rozdział 13,
dwudziestolecie: W. Gombrowicz: Ferdydurke (fragm.), rozdział III,
współczesność: Z. Herbert, Apollo i Marsjasz*, współczesny artykuł o ustawkach, Pojedynek w ciszy*, reż. Akiro Kurosawa.

* oznacza, że na poziomie podstawowym tekst, zadanie i cel mogą zostać pominięte

Zadania do pracy z tekstami:

  1. Dokonaj analizy tekstu kultury.
  2. Jakie są przyczyny podjęcia tego tematu?
  3. Jaki obraz pojedynku odnajdujemy w tekście?
  4. Jak pojedynek wpływa na życie bohaterów i ich otoczenie?
  5. Jakie zostały wykorzystane gatunki, środki poetyckie, językowe, kompozycyjne oraz sposoby kreowania świata i bohaterów dla pokazania obrazu pojedynku?
  6. Jakie konteksty i intertekstualności dostrzegasz w tekście i według Ciebie mocno wpływają na jego odczytanie?
  7. Co sądzisz o takim obrazie pojedynku i takim sposobie ukazywania go? Jakie są tego konsekwencje? Jak to się ma do Twoich doświadczeń, wiedzy?

Efekt pracy nad motywem pojedynku:

Na początku roku uczniowie wspólnie z nauczycielem planują efekty pracy na lekcjach i wybierają jeden ze wskazanych w tekście: Efekty pracy nad motywem lub składają własną propozycję. Lista motywów i planowanych efektów jest dostępna na platformie e-learningowej.

Spis artykułów
Tytuł
Pojedynek w języku
Antyk - motyw pojedynku
Średniowiecze - topos pojedynku
Barok - topos pojedynku
Pozytywizm - motyw pojedynku
Współczesność - topos pojedynku