Władza
Motyw władzy
Cele uczenia się:
- refleksja nad tym czym jest władza, nad rolą władzy w swoim życiu, w życiu bohaterów literackich, w życiu społecznym i w kulturze,
- znać i rozumieć pojęcia: władza, władca, król, despota, tyran, uzurpator, motyw władzy w literaturze, funkcje motywu władzy w sztuce, sposoby kreowania obrazu władzy, sprawiedliwość społeczna, ład społeczny, wolność, totalitaryzm, itp.
- rozwijanie umiejętności analizy tekstu kultury;
- rozwijanie umiejętności tworzenia ustnej i/lub pisemnej wypowiedzi argumentacyjnej (zgodnie z podstawowymi regułami jej organizacji, według podstawowych zasad logiki i retoryki, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej);
- rozwijanie umiejętności pracy w grupach;
- rozpoznawanie elementów znaczących, środków stylistycznych, językowych, kompozycyjnych, aluzji literackich*, znaków tradycji*, symbolów kulturowych* i określanie ich funkcji;
- wskazanie sposobów wyrażania wartościowań*,
- dostrzeganie w trakcie analizy tekstów dawnych różnic językowych (fonetyczne, leksykalne);
- rozpoznawanie kontekstów, konwencji literackiej, cech stylu danego tekstu, sposobów kreowania świata przedstawionego i bohatera;
- dostrzeganie w świecie konfliktów wartości;
- określanie problematyki utworu;
- odczytywanie sensu tekstu i fragmentów; objaśnianie ich funkcji;
- prezentowanie własnych przeżyć, wynikających z kontaktu z dziełem sztuki;
- umiejętność omówienia toposu utopii i porównania jego funkcjonowania w różnych epokach/tekstach kultury:
antyk: Sofokles, Król Edyp (fragm.), Epejsodion I, II, Exodos,
średniowiecze: Dzieje Tristana i Izoldy* cz. IX,
renesans: N. Machiavelli, Książę*, fragm., W. Szekspir Makbet fragm.,
barok: Jan Tricius, Jan III Sobieski w skórze leoparda, 1680,
oświecenie: J.J. Rousseau, Umowa społeczna* (fragm.),
romantyzm: A. Mickiewicz, Dziady III Scena II, VI, VIII,
współczesność: S. Mrożek, Tango (fragm.), akt II, akt III, R. Kapuściński: Cesarz, 1978 (fragm.), Akurat, Do prostego człowieka (tekst: Julian Tuwim), Fotel*, reż. Daniel Szczechura 1963, Wiktor Sadowski, Macbeth. Verdi. Teatr Wielki. Warszawa, 1985.
* oznacza, że na poziomie podstawowym tekst, zadanie i cel można pominąć
Zadania:
- Kim są postacie występujące we fragmencie?
- Jaki jest temat i okoliczności rozmowy?
- Jaki był bohater zanim został władcą?
- Jak kształtuje się stosunek władcy do poddanych?
- Jakim władcą jest bohater?
- Jak władza wpłynęła na postępowanie bohatera?
- Jaki masz stosunek do postępowania władcy?
- Co sądzisz o słowach, czynach i wartościach władcy?
- Jakie cechy stylu tego tekstu potrafisz wskazać?
- Jakie konteksty dostrzegasz w tekście?
Efekty pracy nad motywem:
Uczniowie wspólnie z nauczycielem planują efekt i wybierają jeden ze wskazanych w tekście: Efekty pracy nad motywem lub składają własną propozycję.