Osobowość
Topos osobowości
Cele pracy na lekcjach:
- zrozumieć lepiej siebie i otoczenie przez pogłębienie wiedzy o osobowości, tożsamości, dojrzewaniu i roli wychowania.
- rozwijanie umiejętności analizy tekstu kultury,
- rozwijanie umiejętności tworzenia ustnej i/lub pisemnej wypowiedzi argumentacyjnej,
- rozwijanie umiejętności pracy w grupie,
- rozpoznawanie środków stylistycznych, językowych, kompozycyjnych, aluzji literackich*, znaków tradycji*, symbolów kulturowych* i określanie ich funkcji,
- rozpoznawanie kontekstów, konwencji*,
- wskazanie związków między estetycznym, etycznym i poznawczym aspektem*,
- wskazanie sposobów wyrażania wartościowań*,
- umiejętność omówienia toposu osobowości i porównania jego funkcjonowania w różnych epokach/tekstach kultury np.
Antyk: Król Edyp,
Oświecenie: J.J. Rousseau, Emil, czyli... (fragm.)*,
Romantyzm: A. Mickiewicz, Dziady część III, fragm. Prologu, J. Słowacki, Kordian, fragm. Aktu I,
Pozytywizm: B. Prus, Lalka, Tom I rozdział 12 (fragm.), Hipolit Taine, Rasa, środowisko, moment* (fragm.),
Dwudziestolecie: S. Żeromski, Przedwiośnie (fragm. Szklane domy), S.I. Witkiewicz, Autoportret, 1938 r.,
Współczesność: K.K. Baczyński: Z głową na karabinie, T. Różewicz, Odnaleźć samego siebie, B. Jarmoliński, Osobowości złożone-dyptyk, 2008, Struktura kryształu*, reż. Krzysztof Kieślowski, Roman Ingarden, Człowiek i jego rzeczywistość (fragm.), Czesław Miłosz, Szczęście* (fragm.).
*na poziomie podstawowym tekst lub zadanie można pominąć
Zadania do pracy z tekstem:
- Co wpływa na osobowość? (Jakie czynniki na nią wpływają?)
- Jaki obraz osobowości odnajdujemy w tekście?
- Jak osobowość wpływa na życie bohaterów?
- Jakie zostały wykorzystane gatunki, środki poetyckie, językowe, kompozycyjne oraz sposoby kreowania świata i bohaterów dla pokazania obrazu osobowości?
- Jak oceniasz funkcjonalność wyborów dokonanych przez artystę?
- Jakie istotne według Ciebie konwencje, konteksty i intertekstualności dostrzegasz w tekście?
- Dlaczego temat osobowości został poruszony w tym tekście?
- Jakie są konsekwencje takiego przedstawienia motywu wiary? (co osiągnął pisarz?)
- Co sądzisz o takim obrazie wiary i takim sposobie jej ukazywania?
Efekt pracy nad motywem:
Na początku roku uczniowie wspólnie z nauczycielem planują cele pracy na lekcjach i wybierają jeden ze wskazanych w tekście: Efekty pracy nad motywem lub składają własną propozycję. Lista motywów i planowanych efektów jest dostępna na platformie e-learningowej.